Dünyanın en büyük radyo teleskoplarından olan ve inşası 1963 yılında tamamlanan Porto Riko’daki Arecibo Gözlemevi, artık de büsbütün çökme tehlikesiyle karşı karşıya. Birinci kazanın meydana geldiği periyotta güneşe en yakın yıldızlardan olan Barnard Yıldızı’nı incelemek üzere kullanılan ayrıyeten NASA’nın Dünyadışı Zekâ Arayışı (SETI-Search for Extra-Terrestrial Intelligence) projesi için de faydalanılan radyo teleskop, astronomi dünyası için çok değerli araçlardan bir olarak kabul ediliyor.
İkisi de çelik halat kopması olarak kayıtlara geçen ve birincisi Ağustos ayında ikincisi ise içinde bulunduğumuz Kasım ayında gerçekleşen kazalar, takip eden okuyucuların hatırlayacağı üzere birebir takviye kulesi üzerinde meydana gelmişti. Kopan çelik halatlar, teleskobun yansıtıcı çanağında önemli hasara yol açmıştı.
Birinci kaza sonrasında açıklamalarda bulunan bilim insanları, meydana gelen hadisenin yoldaki rastgele diğer bir tümsek olduğunu söz etmiş ve kaza sonucu meydana gelen hasarın kısa bir müddet içinde giderilebileceğini söylemişti. Lakin ikinci kaza sonrası yapılan açıklamaların tonu da ne yazık ki değişti.
Arecibo Gözlemevi’nin mukadderatıyla ilgili en karamsar açıklamalardan biri ise teleskobun eski müdürü Michael Nolan’dan geldi. Gözlemevinin yıkılma ihtimaliyle ilgili National Geographic mecmuasına konuşan Nolan, “Ben bu ihtimali %50 olarak görüyorum. Yapılabilecek ne varsa yapılıyor. Lakin tüm bu gayretlerin yetersiz olmasından sahiden endişeliyim” kelamlarını sarf etti. Gözlemevi hakkında konuşan bir diğer bilim insanı Abel Méndez ise, “ilk halat koptuğunda çok endişelenmemiştim. Hasarın kısa bir mühlet içinde giderilebileceğini düşünüyordum. Fakat ikinci kaza, tüm bakış açımı değiştirdi, artık çok endişeliyim” dedi.
İnşası 1963 yılında tamamlanan teleskobu yerinde tutan çelik halatların ortadan geçen bu denli vakit içinde korozyon nedeniyle mukavetini kaybetmiş olma ihtimali, ileriki süreçte bir zincirleme tepkiye da yol açabilir.
Araştırmacılar, takip eden süreçte öncelikle eldeki sorunu çözmek ismine kazalar sonucu öteki kulelerde ortaya çıkan tansiyonu hafifletmeye çalışacak. Daha sonra ise ana sorun olan öbür çelik halatların durumu incelenerek alınabilecek önlemler ortaya konacak. Umalım da bilim dünyası için epeyce değerli olan Arecibo Gözlemevi için çık geç kalınmış olmasın.
Kaynak: Donanimhaber
