Amerikan uzay ajansı NASA, beşerli Ay programı Artemis‘te 2024 maksadını iptal etmek zorunda kalıyor. Bugün bahisle ilgili resmi bir açıklama yapan uzay ajansı, yetişmeyen teknolojiler ve bütçe sorunları nedeniyle 2024’te Ay’a insan indirmelerinin pek mümkün görünmediğini duyurdu.
NASA lideri Jim Bridenstine, geçtiğimiz Eylül ayında yaptığı bir açıklamada, 2024’te Ay’a indirme gayesine ulaşmak için önümüzdeki dört yıllık süreçte tam 28 milyar dolarlık Artemis bütçesine ihtiyaç duyacaklarını söylemişti. Bu bütçenin 3,2 milyar dolarlık kısmının, Artemis’in en kritik noktalarından olan Ay iniş aracına ayrıldığı ve bütçenin bu kısmının önümüzdeki bir yıl içerisinde sağlanması gerektiği belirtildi. 3,2 milyar dolarlık bütçe, astronotları Ay yörüngesinden yüzeye indirecek olan iniş aracını geliştirmekle sorumlu SpaceX-Blue Origin-Dynetics üçlüsüne dağıtılacaktı.
ABD Senatosu ise bu isteğe olumlu yaklaşmadı. Bu haftanın başlarında yapılan açıklamalara nazaran 3,2 milyar dolarlık isteğin sadece 1 milyar doları Senato tarafından uygun görüldü. Gerekli bütçe sağlanmayınca Artemis’in geleceği de elbette tehlikeye girmiş oldu. Jim Bridenstine da daha evvel yaptığı açıklamada, önümüzdeki bir yıllık süreç için en kritik noktanın bu iniş aracı olduğunu ve aksi bir durumda 2024 amacına ulaşılamayacağını söylemişti.
Tabi NASA’daki Artemis sorunları yalnızca bütçe yetersizliğinden ibaret değil. Astronotları Dünya’dan Ay’a taşıyacak olan SLS (Space Launch System) roketi de yıllardır bir türlü nihayete eremiyor. SLS’nin aslında 2017 yılı üzere birinci uçuşunu yapması bekleniyordu lakin şu anda 2020’nin sonlarına gelmiş olmamıza karşın hala roket geliştirme sürecinin sonlarına bile yaklaşabilmiş değil. 10 yılı aşkın müddettir bir türlü tamamlanamayan SLS roketi, artık ABD Kongresi’ni bile çıldırtan çok maliyeti ve geliştirme sürecindeki külfetler nedeniyle NASA’nın en büyük başarısızlıklarından birisi olarak nitelendiriliyor.
Öbür taraftan birtakım araştırmacılar ise NASA’nın 2024 planının aslında zaten en baştan büyük bir saçmalık olduğunu düşünüyor NASA’nın aslında orjinal planı 2028 yılı itibarıyla Ay’a astronot indirmekti. Lakin Trump idaresi burada 2019 yılında bir değişikliğe gitti ve uzay ajansının yeni maksadını 2024 yılı olarak belirledi. Bu değişiklik ABD’de hayli bir tartışmaya neden olmuştu. Bilhassa de Kongre’deki Demokratlar, 2024 değişikliğinin arkasında politik nedenler olduğunu söyledi. Trump’ın vazife müddeti, bu yıl tekrar seçilmesi halinde bildiğiniz üzere 2024’e uzayacaktı.
NASA’nın artık Artemis programını tekrar 2028 yılına ertelemesi bekleniyor. Araştırmacılar 2028 planının çok daha ulaşılabilir bir amaç olacağı konusunda hemfikir.
Japonya, Kanada ve Avustralya üzere ülkeler ve Avrupa’nın da destek verdiği Artemis programında NASA’nın maksadı birinci bayan astronotu Ay’a indirmek olacak. Artemis astronotları Ay’ın su buzullarıyla kaplı olduğu bilinen güney kutbuna iniş yapacak. NASA, Ay’ın güney kutbunda bir uzay üssü inşaa etmeyi ve Mars’a gitmeden evvel teknolojilerini ve astronotlarını burada test etmeyi planlıyor.
Kaynak: Donanimhaber
