Bütün dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını sonucunda birçok ülke alarma geçmişti. Artık ise İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock Covid enfeksiyonlarının yeni varyantlarının görüldüğünü ve Dünya Sağlık Örgütü’nün husus hakkında bilgilendirildiğini açıkladı.
Yapılan açıklamalarda yeni varyantın daha ağır prognoza ( hastalık seyri ) sebep olduğuna ait rastgele bir delil bulunmadığı bildirilmekle birlikte aşıların işe yaramayacağına ait de ispat bulunmadığı belirtiliyor.
Covid 19 mutasyonu
İngiltere’de koronavirüsün mutasyona uğradığının saptanması, hastalığın yayılma suratına ve tedavisinin zorlaşabileceğine dair kaygıları artırdı. Fakat uzmanlar, paniğe kapılmaya gerek olmadığı görüşünde.
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, ülkenin güneyindeki korona hastalarında tespit edilen bir mutasyonun, evvelki Covid-19 varyantından daha süratli yayıldığını açıkladı. Halihazırda ülkede, mutasyon geçiren virüsle enfekte olmuş yaklaşık 1.000 kişi bulunduğu belirtilmekle birlikte yeni olaylardaki artışın, kelam konusu mutasyonla ilgisi olabileceğini kestirim ediliyor. Bakan Hancock; değişime uğramış virüsün otomatik olarak daha tehlikeli olduğu manasına gelmediğini belirtti.
Bu türlü bir mutasyonun keşfedilmesi aslında pek de alışılmadık bir durum değil. Örneğin, pandeminin birinci ortaya çıktığı ülke olan Çin’de, patojenin yeni bir varyantı altı ay evvel çoktan dolaşımdaydı. İspanya’da görülen öbür bir varyant da yaz aylarında Avrupa’nın neredeyse yarısına süratle yayıldı. Uzmanlar, virüslerin daima olarak mutasyona uğradığını ve bunun olumsuz tesirlerinin ya sıfır ya da çok sonlu olduğunu hatırlatıyor. Yani öbür bir deyişle mutasyon canlılık var olduğundan beri görülen bir durum.
Bedenimiz nasıl reaksiyon verir ?
Olağanda insan bedeni, kendini virüslere karşı savunabiliyor. Virüs ataklarına karşı koruyan ve patojene karşı bağışıklık kazandıran antikorlar üretiyor. Bununla birlikte, patojen zati mutasyona uğramışsa ve oluşan antikorlar, patojenin daha eski bir versiyonu için programlanmışsa, bu durumda bu antikorların tesiri bariz formda azalabiliyor.
Örneğin sistemli olarak nezle olmamızın sebebi de bu. Bedenimiz, evvelki nezle devrinde uygun antikorları esasen üretiyor. Fakat mutasyona uğramış patojen için şimdi yeni antikorlar üretilmediği için tekrar nezle oluyoruz.
Fakat uzmanlara nazaran, paniğe kapılmak için ortada bir neden olmadığı belirtiliyor zira bir virüsün mutasyon yoluyla daha tehlikeli hale gelmesi mümkün fakat bu durum kesin bir durum değil, o denli ki kimi mutasyonlar, virüsü değerli ölçüde zayıflatabiliyor.
Mutasyon nasıl oluşur ?
İnsan bedeni bir virüse karşı antikor geliştirdiğinde ve böylelikle bir hastalığı engellediğinde, virüsün antikorlar ve bağışıklık hücreleri tarafından tanınmaması için hücre zarının değişmesi gerekir. Tabiri caizse virüs, kılık değiştirerek bünyemize sızmaya çalışır. Bir virüs, hayatta kalabilmek için dış proteinlerini değiştirmek ve yeni tipler geliştirmek zorunda.
Virüsler çoğalmak için bir “konak hücre” kullanır. Bu türlü bir hücreye saldırdıklarında, genetik bilgiyi, çekirdeklerinden enfekte olmuş hücreye kaçırırlar. Bunun sonucunda beden hücreleri, bu virüsün milyonlarca kopyasını üretir. Fakat bu çoğaltmaların her birinde küçük kopyalama kusurları meydana gelir ve bu kusurların her biri, virüsün genetik kodunu değiştirir. Böylelikle virüs, mutasyona uğramış olur.
Yeni varyant daha süratli yayılabilir mi ?
Tüm koronavirüsler üzere, COVID-19’un da ana kaynağı olan SARS-CoV-2 virüsü, neredeyse ayda bir mutasyon geçiren bir RNA (ribonükleik asit) virüsüdür. Birbirinden değişik varyantlar ayrıyeten, bir patojenin neden dünyanın belli bölgelerinde farklı şiddette enfeksiyon dalgalarını tetiklediğini ve enfeksiyonların neden birtakım insanlarda daha farklı seyrettiğini de açıklıyor.
İngiltere’de görülen yeni varyant, koronavirüsün “spike proteininde” çok sayıda farklı mutasyon barındırıyor. Moleküler biyolojide “silinme” diye tabir edilen tesir nedeniyle, hücrelerde iki amino asitin eksik olduğu anlaşıldı. Bu da virüsün , tanınmadan ve farkedilmeden yayılmasını daha kolay hale getirebilir. Benzeri bir silinme süreci, yaz aylarında Doğu Asya’da da görüldü. Lakin orada, mutasyona uğramış SARS-CoV-2 varyantı, koronavirüsü zayıflattığı için daha hafif enfeksiyonlara neden oldu.
Yeni aşıların mutasyonla ilgisi
İngiltere, yeni koronavirüs aşısına “acil durum onayı” veren ve geniş çaplı bir aşı kampanyası başlatan birinci Batı Avrupa ülkesi. Pekala ülkede ortaya çıkan Covid-19 mutasyonu, yeni aşıları etkisiz hale getirebilir mi ? Uzmanların ve yetkililerin bu soruya yanıtı çok net: Hayır. Çünkü yeni geliştirilen aşıların tümü, koronavirüs spike proteinine dair bilgileri, mutasyona karşın bağışıklık sistemimizi uyaracak biçimde kodlamak üzere tasarlandı.
Bir virüsün proteinlerini, bağışıklık sistemimizi aşabilecek formda değiştirmesi için birkaç mutasyondan fazlası gerekiyor. Tekrar de örneğin gripten biliyoruz ki, virüsler çok süratli bir formda mutasyona uğruyor ve aşıların tesirli olmaya devam etmesi için, her grip mevsiminde mutasyonlara karşı yine uyarlanması gerekiyor.
Tıpkı biçimde koronavirüs aşılarının da muhtemelen bu mutasyonlara daha sık uyarlanması gerekecek. Halihazırdaki korona salgını sürecinde toplanan bilgiler, edinilen tecrübeler ve oluşturulan yeni üretim kapasiteleri sayesinde, gelecekte çok daha süratli bir formda ucuz ve tesirli aşı tedariğini sağlamak mümkün olacak.
Uçuşlar durduruldu
Yeni varyant virüsün yayılmasını önlemek için başşehir Londra dahil, Güneydoğu İngiltere’nin birçok bölgesinde yeni, daha sıkı tedbirler altına alındı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise, İngitere’de ortaya çıkan yeni koronavirüs mutasyonuyla ilgili olarak yetkililerle ‘yakın temasta‘ olduklarını açıkladı. Öte yandan Belçika, Hollanda ve İtalya İngiltere ile olan deniz ve hava trafiğini durdurma kararı aldı. Uzmanlar bu kısıtlamaların virüsün geçirdiği yeni mutasyonun Avrupa geneline yayılmasını engellemek için uygulandığını aktardı.
Kaynakça https://www.dw.com/tr/koronavir%C3%BCs-mutasyonu-ne-kadar-tehlikeli/a-55989478 https://www.bbc.com/news/health-55308211
Kaynak: Donanimhaber
